باستان شناسان زیر آب قدیمی ترین شواهد جهان را از حمل قطعات مس از طریق دریا پیدا کردند. با این حال، آنها هیچ بقایای کشتی را پیدا نکردند.
باستان شناسان مرکز باستان شناسی زیر آب دانشگاه نیکلاس کوپرنیک در تورون، لهستان، سواحل آنتالیا در جنوب ترکیه را کاوش کردند و بیش از 30 شمش مس را در بستر دریا پیدا کردند.
آنها به این نتیجه رسیدند که این قدیمی‌ترین شواهد عینی جهان است که نشان می‌دهد شمش‌های مس از طریق دریا حمل می‌شوند.
با این حال، این کشف در درک سنتی از یک کشتی شکسته نمی گنجد. با وجود بررسی دقیق، باستان شناسان حتی یک بقایای کشتی حامل محموله ارزشمند را پیدا نکردند. اکنون محققان بر این باورند که تعریف چیزی که می‌تواند به عنوان «کشتی شکسته» در نظر گرفته شود، باید گسترش یابد.
بیش از 35 شمش مس در عمق 50 تا 30 متری آب‌های پر از صخره‌های خطرناک خلیج آنتالیا پیدا شد. وزن هر کدام تقریباً 20 کیلوگرم بود و به وضوح ساخته دست بشر بود.
این کمی مرموز است که حتی یک اثر از کشتی پیدا نشده است. خود چوب ممکن است به راحتی با مدفون شدن در زیر رسوبات از بین رفته باشد، زیرا دریای مدیترانه دارای تعداد زیادی کرم کشتی است که اگر از آنها محافظت نشود، تمایل دارند کل کشتی های چوبی را بخورند.
اما باستان شناسان قادر به پاسخگویی نبودند زیرا هیچ لنگری را پیدا نکردند که در صورت واژگونی کشتی در آب های متلاطم منطقه، احتمالاً آزاد می شد. لنگرهایی از دیگر کشتی های عصر برنز نیز قبلاً در این منطقه یافت شده بود.
باستان شناسان در بیانیه مطبوعاتی خود نوشتند: "با این حال، ما هنوز مطمئن هستیم که قطعات مس به دلیل دیگری جز یک کشتی غرق شده در آب نیفتاده اند." باستان شناسان به چند دلیل از این موضوع مطمئن هستند.
اولاً، خلیج آنتالیا یک مسیر کشتیرانی مهم و پرمخاطب در طول بیشتر عصر برنز بود. این یک آبراه طبیعی بین دریای اژه در غرب و قبرس، سوریه و فلسطین در شرق بود. منطقه دریا نیز بسیار خطرناک بود. صخره ها و صخره های زیر آب زیادی وجود داشت که کشتی ها در هوای بد به راحتی می توانستند با آنها برخورد کنند.
ثانیاً پراکندگی میله های مسی نشان دهنده فاجعه کشتی است. کشتی احتمالاً به صخره‌ها برخورد کرده و از صخره‌های شیب‌دار غرق می‌شود و محموله خود را روی بستر دریا می‌ریزد.
باستان شناسان همچنین تاکید می کنند که ممکن است چندین چوب یا حتی بخشی از کشتی در آب های عمیق تر باشد. این در حالی است که غواصان با تجهیزات خود نمی توانستند به عمق بیش از 55 متر بروند. اما ممکن است یافته های بیشتری در تاریکی عمیق آبی پنهان شده باشند.
شمش های مس یافت شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و باستان شناسان تخمین می زنند که قدمت آنها ممکن است به حدود 1500 سال قبل از میلاد یا حتی قبل از آن بازگردد. اگر چنین است، این اولین شواهدی است که نشان می‌دهد شمش‌های مس از طریق دریا حمل می‌شوند. قدیمی ترین شواهد تا کنون، کشتی شکسته معروف اولوبرون است که در سال 1982 نه چندان دور از کشف فعلی کشف شد.
غرق شدن آن به قبل از میلاد مسیح برمی گردد. کشتی چشمگیر اولوبرون که قدمت آن به سال 1305 باز می گردد، مملو از اشیاء طلا، سنگ های قیمتی و فلزات بود. حداقل 10 سال و بیش از 10 غواصی طول کشید تا کل گنج کشف شود که شامل تقریباً 22.000 تن مس نیز بود.
به طور کلی، محققان معتقدند که احتمالا تعداد زیادی کشتی غرق شده در عصر برنز در آب های ترکیه وجود داشته است زیرا تجارت بسیار گسترده بود. مشکل این بود که تجارت عمدتاً در فلزاتی مانند شمش مس بود که پس از سال‌ها قرار گرفتن در زیر آب، سطحی گچی ایجاد کرد. این امر پیدا کردن آنها را دشوار می کند.
تیم دانشگاه نیکلاس کوپرنیک تاکنون تنها 30 شمش مس را کشف کرده است. اما آنها معتقدند که خیلی چیزهای بیشتری در آنجا وجود دارد. آنها تخمین می زنند که برداشتن تمام مس از بستر دریا دو تا سه سال طول می کشد مگر اینکه اکتشافات دیدنی تری در آنجا انجام دهند که این روند را طولانی تر کند.