آشیک ویسل کیست، اهل کجاست، کی و چرا درگذشت؟ آثار آشیق ویسل

آشیک ویسل با نام واقعی ویسل شاتیروغلو (زاده ۲۵ اکتبر ۱۸۹۴، شارکیشلا – درگذشته ۲۱ مارس ۱۹۷۳، سیواس)، شاعر و شاعر عامیانه ترک است. ویسل شاتیروغلو، یکی از اعضای قبیله شاتیرلی از طایفه افشار، در 25 اکتبر 1894 در شهر تنوس (شارکیشلا کنونی) استان سیواس به عنوان یکی از فرزندان زوج گولیزار و احمد شاتیروغلو به دنیا آمد. عشیک ویسل با وجود از دست دادن بینایی خود در کودکی که در اشعار خود به مدارا، عشق، اتحاد و همبستگی، میهن پرستی و طبیعت می پردازد. از او آثار زیادی مانند «من در جاده‌ای طولانی و باریک هستم»، «دوستان مرا به خاطر می‌آورند»، «زمین سیاه» و «زیبایی تو مهم نیست» از خود به جای گذاشت. ویسل که به عنوان یکی از مهمترین نمایندگان سنت مینسترل در ترکیه شناخته می شود، به عنوان یکی از نام هایی پذیرفته شده است که زبان ترکی را به ساده ترین و قدرتمندترین روش استفاده می کند.

آثار؛ بسیاری از هنرمندان از جمله تارکان، باریش مانچو، سلدا باغجان، هالوک لونت، بلکیس آکاله و حمیرا از آن بازتفسیر شده‌اند. جو ساتریانی، نوازنده گیتار الکتریک آمریکایی، قطعه‌ای را به نام «آشیک ویسل» در آلبوم سال 2008 خود ساخته است. ویسل در سال 2022 جایزه بزرگ فرهنگ و هنر ریاست جمهوری را در بخش "وفاداری" دریافت کرد. با بخشنامه ریاست جمهوری که در دسامبر 2022 منتشر شد، اعلام شد که به دلیل پنجاهمین سالگرد درگذشت او، سال 50 در ترکیه به عنوان "سال "سال عاشیق ویسل" جشن گرفته می شود.

زندگی اشیک ویسل شاتیروغلو

آشیک ویسل شاتیروغلو در سال 1894 در روستای سیوریالان در منطقه شارکیشلا در استان سیواس به دنیا آمد. نام خانوادگی او قبل از شاتیروغلو اولو است. مادرش گولیزار کشاورز به نام احمد بود که پدرش «کاراچا» نام داشت. دو خواهر ویسل بر اثر شیوع آبله در منطقه جان باختند. سپس ویسل در سن هفت سالگی به دلیل همین بیماری هر دو چشم خود را از دست داد. به گفته خودش:

«قبل از اینکه با گل بخوابم، مادرم لباس زیبایی دوخته بود. رفتم تا با پوشیدن آن را به خانم محسنی که خیلی دوستم دارد نشان دهم. او مرا دوست داشت. روز گل آلودی بود، در راه خانه، لیز خوردم و افتادم. دوباره نتوانستم بلند شوم. گرفتار گل شدم... گل به سختی آمد. یک سر گل در چشم چپم ظاهر شد. پرده روی چشم راست من هم پایین آمده است، همانطور که چپ شما مجبور است. آن روز امروز است، دنیا برای من زندان است. »
با ماندگار شدن باگلامایی که پدرش برای اشیک ویسل خرید، ابتدا به نواختن آهنگ های شاعران دیگر پرداخت. در سال 1930، او با احمد کوتسی تسر، که به عنوان مدیر آموزش سیواس خدمت می کرد، در یک شب شاعران که توسط کوتسی بی برگزار شد، ملاقات کرد. با حمایت کوتسی بیگ به بسیاری از استانها سفر کرد.

اشیک ویسل، یکی از آخرین نمایندگان بزرگ سنت آشیک، مدتی به سراسر کشور سفر کرد و در موسسات دهکده ساز تدریس کرد. در سال 1965 قانون خاصی پرداخت شد. در دهه 1970، برخی از نوازندگان مانند سلدا باغجان، گلدن کارابوچک، حمیرا، فیکرت کیزیلوک و اسین افشار سخنان آشیک ویسل را ویرایش کردند و آنها را محبوب کردند. یکی از فرزندان اشیک ویسل، بحری شاتیروغلو، معلم، روز به روز زندگی پدرش را ثبت می کرد و به عنوان منبع در بسیاری از مطالعات شرکت می کرد. او همچنین سنت ساز و آواز پدرش را ادامه می دهد.

ترکی او در آثارش ساده است. او از زبان به طرز ماهرانه ای استفاده می کند. شادی زندگی و غم، خوش بینی و ناامیدی در اشعارش آمیخته شده است. اشعاری نیز وجود دارد که در آنها به نقد طبیعت، رویدادهای اجتماعی، دین و سیاست پرداخته است. اشعار او در کتاب‌هایش به نام‌های Deyişler (1944)، Sazımdan Sesler (1950)، دوستان به یاد من (1970) گردآوری شده است. او در سال 1973 بر اثر سرطان ریه درگذشت. پس از مرگش، آثارش با نام تمام اشعار (۱۳۶۳) مجدداً منتشر شد.

آثار